MONTALAMA NASIL YAPILIR?

Dış cephe ısı yatımında ilk önce levhalar çimento yada derz dolguyla binaya yapıştırılır. Isı yalıtım levhaları alttan başlanarak yukarıya doğru köşeleri zedelenmeden uygulanmalıdır.

Kuruduktan sonra  dübelleme işlemine geçilir. Dübel takmak binanın boy ve en genişliğine göre artar yada azalır. Daha sonra çatlamaya en müsait yerler olan köşe kısımlara fileli köşe profili takılır. Bu köşe profilleri  çapraz yerleştirilir. Isı yalıtım levhaları ve köşe profilleri takıldıktan sonra kuruyana kadar yaklaşık bir gün beklenir. Sonra yüzey sıvası uygulanır.

 

Sıva henüz kurumamışken bina yüzeyinde oluşabilecek çatlamaları engellemek amacıyla donatı fileleriyle kaplanır. Bu uygulama bitince yarım gün kuruması için bırakılır. İyice kuruduktan sonra dış cephe kaplamasına geçilebilir. İkinci kez sıvanan bina dış yüzeyi en az bir hafta kuruması için bırakılır. Daha sonra dekoratif dış cephe uygulaması yapılır. Yapılan bu uygulamalar özverili çalışma ve iyi ustalık gerektirmektedir.

 

Uygulama öncesi: Kullanılacak yapıştırma harcı çimento esaslı olacak ise +5 ile +30 0C sıcaklıklar uygundur. Aşırı sıcak veya aşırı yağışlı havalarda iskelenin ağla kapatılması önerilir. Don tehlikesinin beklendiği durumlarda uygulamadan kaçınmak gerekir. Uygulama yapılacak yüzey nemli olmamalı, duvar ve sıvalar kurumuş olmalıdır. Yüzey sertliği önceden kontrol edilmeli, kirler temizlenmeli, sıva çatlakları tamir edilmelidir. Binanın yatay ve düşey düzlemde terazisinde olup olmadığı kontrol edilir. Yüzey eğrilikleri kaba sıva ile düzeltilmelidir. Bina yüzeyindeki su iniş boruları, anten, çamaşır demirleri vs. uygulamadan önce sökülür. Düşeydeki kaçıklığın çok fazla olduğu yüksek binalarda, her 3 katta bir yatay derzleme yaparak sorunu bu derzler arasında çözmek gerekir. Aksi takdirde en üst kata ulaşıldığında 15-20 cm’ler civarında sıva kalınlığı kullanmak gerekir ki pratik olarak bu imkansızdır.

 

Subasman profilinin yerleştirilmesi: Subasman profili su basman seviyesinin 20 cm altında tespit edilir. Subasman profili kullanılacak levhanın kalınlığına göre seçilir. Profillerin kalınlığı piyasada genelde 33 mm, 43 mm, 53 mm, 63 mm gibi boyutlarda, profil uzunluğu ise 2,50 m uzunlukta olmaktadır. Yatay bir şekilde terazisinde duvara sabitlenir. 50 cm’de bir vidalama yapılarak profil duvara çakılır. Yalıtım levhaları kalın ise vidalama daha sık olmalıdır. Profiller arasına 0,5-1,00 cm’lik genleşme derzi bırakılmalıdır. Duvar tam düz değilse arada boşluklar kalır. Bu durumda birtakım plastik takozlarla destekleme yapılır. Profili don seviyesine kadar indirerek buradan başlatmak gerekir. Bodrum katlarda da ısıtılan mekanlar varsa mutlaka bodrum duvarları da yalıtılmalıdır.

 

Mantolama Levhalarının yapıştırılması: Çimento esaslı yapıştırma harçları piyasada genelde 25 kg’lık kraft torbalarda satılmaktadır. Bir torba yapıştırma harcı içinde yaklaşık 6 lt su bulunan kovaya yavaşça dökülür. Düşük devirli bir karıştırıcı ile karıştırılır. Hazırlanan karışım 8-10 dk. Kadar dinlendirildikten sonra 2-3 dk. daha karıştırılır. Artık yapıştırma harcı kullanıma hazırdır. Bu karışımın 2 saat içinde tüketilmesi gerekir. Yapıştırma harcı uygun şekilde hazırlandıktan sonra mala ile levhanın arkasına sürülür. Levhanın arka yüzeyinin dört kenarına ayrıca yüzeyin ortasına da 3 öbek şeklinde uygulanır. Sıvanın kenarlardan dışarı taşmasını önlemek için 0.5 cm kadar içerden sürülmelidir.

 

Arka yüzeyin ise en az %40 ının yapıştırıcı ile kaplanması gereklidir. Bina yüzeyindeki eğiklik 2 cm’e kadarsa bu yöntem uygulanır. 2 cm den daha büyük eğiklikler önceden tamir harçları veya kaba sıvayla düzeltilmelidir. Arka yüzeyin tamamının yapıştırıcı harçla kaplandığı uygulamalar da vardır. Bina yüzeyi çok düzgün ise bu uygulama yapılabilir. Çimento harçlı yapıştırıcı m2 başına yaklaşık 5 kg. olarak uygulanmalıdır. Çimento harçlı yapıştırıcıların yanında poliüretan bazlı yapıştırıcılar da vardır. Bunlar, çimento harçlı yapıştırıcılara göre işçilik açısından daha pratiktirler. Ayrıca duvara çok iyi yapıştıklarından 10 metrelik yüksekliğe kadar dübelleme gerektirmemektedirler.

 

Mantolama Levhalarının yerleştirilmesi: Levhalar, su basman profil seviyesinden başlanarak yukarıya doğru ilerlenerek yapıştırılır. Levhalar her sırada şaşırtmalı olarak yapıştırılmalıdır. Levhalar yapıştırıldıktan sonra düzgün bir mastar ve su terazisi ile yatay ve düşeyde terazisinde olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bina köşelerinde de her sırada yarım ve tek levhalar kullanılarak şaşırtmalı yapıştırma devam ettirilir. Pencere ve kapı boşluklarında, köşelere gelen levhalar L şeklinde kesilerek yapıştırılır. Levhalar arasında boşluk bırakılmamalıdır.

 

Kalan boşluklar kesinlikle sıva ile doldurulmaz, bu boşluklar yine levhadan kesilen parçalarla doldurulmalıdır veya sprey yalıtım köpüğü uygulanmalıdır. Bina derz yerleri üzerine levha yapıştırılarak kapatılmaz. Aksi takdirde derz yerlerinde ciddi çatlaklar oluşacaktır. Buralarda derz profili kullanılır. Levhaların bina yüzeyinde çok uzun süre güneşe maruz kalması engellenmeli, iskelede branda kullanılmalıdır. Toprak seviyesinden itibaren darbeye açık olan yüzeylerde belli bir yüksekliğe kadar kullanılan levhaların basma mukavemeti en az 200 kpa ve tam daldırmadaki hacimce su emme değeri %1,5 un altında olmalıdır.

 

Mantolama Levhalarının Dübellenmesi: Yapıştırma harcı tam olarak kuruduktan sonra (en az 24 saat sonra) dübelleme işlemine geçilir. Binanın rüzgara göre konumu, rüzgar şiddeti, binanın yüksekliği gibi etkenler dübel sayısının belirlenmesinde rol oynar. Dübellemenin amacı levhaların duvarlara mekanik olarak tespit edilmesi ve zamanla levhaların koparak düşmesinin önlenmesidir. Genelde metrekareye 6 adet dübel uygulanır. Çok sık yapılan uygulama levha köşelerine 1 adet, levha ortasına 2 adet dübel uygulamasıdır. Bina köşeleri yüksek binalarda rüzgardan çok etkilenirler. Bu nedenle yüksek kotlarda bina köşelerinde dübel sayısı arttırılır. 8 m. yüksekliğe kadar 6 adet/m2 ; 8-20 m.ye kadar 8 adet/m2  20 m ve üstünde 10 adet/m2  dübel uygulanır. 

 

Bina ve pencere kenarlarında kenara 10-15 cm. mesafe bırakılarak dübelleme yapılır. Tuğla duvarlarda plastik çivili, beton yüzeylerde çelik çivili plastik geniş başlıklı dübeller kullanılır. Dübellerin hurda plastikten üretilmediğine emin olunmalıdır. Dübel yüzeyde en az 3 cm. genişlikte bir tutunma yüzeyine sabitlenmeli, gaz beton duvarlara en az 6 cm., tuğla duvarlara en az 5 cm beton duvarlara en az 4 cm. girmelidir.Delik boyu, dübel boyundan 1 cm. uzun olacak şekilde açılmalıdır. Uzunlukları piyasada genelde 95 mm - 115 mm - 135 mm gibi ölçülerde satılır. Gaz beton duvarlar için bu ölçü 160 mm çıkar. Dübel uzunluğunu seçerken levha kalınlığı + yapıştırma kalınlığı (5mm) + kaba sıva payı (10 mm) + ankraj derinliği (50 mm) olarak hesap edilir. Ahşap yüzeyler için OSB dübelleri kullanılır. XPS ve EPS levhalarda plastik dübel kullanılırken taşyünü levhalarda çelik dübel kullanılır.

 

Birinci kat sıva: Dübelleme işlemi bittikten sonra sıva işlemine geçilir. Bu sıva, çimento esaslı, elyaf ve polimer katkılı ince agregalı bir sıvadır ve iki ayrı katman olarak uygulanır. İlk kat sıva yaklaşık 2 mm. kalınlığında uygulanır. Burada en önemli uygulama sıva filesi uygulamasıdır. Sıva filesinin file aralığı 3,5 x 3,5 , 4 x 4 veya 5 x 5 mm’dir. Alkali ortama dayanıklı, 145-160 gr/m2 ağırlıkta, cam elyafından üretilmiş olmalıdırlar. Yüksek darbe dayanımı gerektiren yerlerde en az 340 kg/m2 ağırlığındaki fileler kullanılmalıdır. Sıva filesi (donatı filesi) yukardan aşağı bastırılarak yaş sıvanın içine gömülür. Birleşme yerlerinde mutlaka 10 cm birbiri üzerine bindirilir. Pencere ve kapı köşelerinde ayrıca çapraz halinde ek bir file katmanı daha uygulanır. Tam olarak kurumadan, sıva filesi ve profil uygulamaları yapıldıktan sonra ikinci kat sıva uygulamasına geçilir.

 

Profillerin Yerleştirilmesi: Köşe profili, denizlik uzatma profili, fuga profili gibi birtakım profiller tamamlayıcı eleman olarak yalıtım uygulamasında görev yaparlar. Köşe profilleri, bina köşeleri ve pencere-kapı kenarlarında kullanılır. Hem düzgün bir kenar elde etmek, hem de köşeleri darbelere karşı korumak için metal veya plastikten imal edilmişlerdir. Kendiliğinden fileli olanları tavsiye edilir. Konsol ve balkonların yatay köşelerinde ise damlalıklı köşe profilleri kullanılmalıdır. Damlalıklı profiller sayesinde suyun cepheden uzaklaştırılması kolaylaşacaktır. Bina dış yüzeyine yapılan ısı yalıtımı neticesinde binanın dış kabuğu kalınlaşacaktır. Dolayısıyla ikamet edilen yapılarda önceden yerleştirilmiş pencere denizlikleri kısa kalacaktır. Bu sorunu çözmek amacıyla denizlik uzatma profilleri yerleştirilir. Denizlik uzatma profillerinin üzerine basılmamalı, yük bindirilmemelidir. Binalarda estetik görünüm amacıyla levhalar üzerine fugalar açılabilir. Bu durumda yine ilk kat sıva yapıldıktan sonra fuga profilleri kullanılmalıdır. Fileli fuga profilleri de vardır.

 

İkinci kat sıva: İlk kat sıva uygulaması tam olarak kurumadan ikinci kat sıva uygulamasına geçilir. İlk kat sıva ile birlikte toplam kalınlığı 3-4 mm’yi bulur. Toplam sıva miktarı 5 kg/m2 olarak hesap edilir. Sıva kalınlığının 2/3 file altında, 1/3 file üstünde kalmalıdır. Yani sıva filesi, dış tarafa biraz daha yakın olmalıdır. Sıva filesinin, levhalara temas etmemesi gereklidir. İkinci kat sıva uygulaması, geniş yüzeylerde ara vermeden devam ettirilmelidir. Bu nedenle son kat uygulanırken yeterli eleman bulundurulmalıdır.

 

Son kat dekoratif kaplama: Sıva tabakası tamamen kuruduktan sonra artık son kat kaplama aşamasına geçilir. Burada birkaç seçenek vardır: 1- Yüzey astarlandıktan sonra çimento esaslı, mala ile uygulanan son kat dekoratif sıva ile yüzeye tekstürlü bir görüntü verilir ve son olarak üst kata silikon takviyeli akrilik dış cephe boyası uygulaması yapılır. 2- Yüzey astarlandıktan sonra akrilik emülsiyon esaslı renkli sıva uygulaması yapılabilir. Çelik veya plastik mala ile uygulanır. Uygulama kalınlığı 2 mm’dir.